Hồn tử sĩ – Lưu Hữu Phước

trang1nn

Đã lâu rồi tôi không nghe lại bài hát này, hôm nay vô tình thấy lại khi ngồi dọn dẹp lại đĩa cứng. Đêm khuya thanh vắng (tôi viết những dòng này là gần 2 giờ sáng), nghe lại bài hát với rất nhiều cảm xúc.

Đây là bài hát do cố nhạc sĩ Lưu Hữu Phước sáng tác, ban đầu bài hát được ông cảm tác khi đứng trước dòng sông năm xưa hai bà đã trầm mình tuẫn tiết. Là con dân nước Việt, chắc có lẽ không ai trong chúng ta không biết câu chuyện về Hai Bà Trưng, câu chuyện về 2 người phụ nữ đã dũng cảm đứng lên chống lại ách đô hộ, trả thù nhà trả nợ nước. Cuộc khởi nghĩa của hai bà tuy ngắn ngủi nhưng đã để lại niềm tự hào cho con cháu ngàn đời. Sau khi cuộc khởi nghĩa thất bại, để giữ vững khí tiết hai bà đã trầm mình xuống dòng sông Hát. Do đó ban đầu bài hát có tên là “Hát giang trường hận”.

Sau này bài hát đã được nhạc sĩ sửa lại phần lời đôi chỗ và đổi tên lại thành Hồn Tử Sĩ, và bắt đầu được  dùng trong nhiều trong đám tang của các chiến sĩ trong chiến tranh chống Pháp của dân tộc ta. Bài hát tuy hiện nay vẫn được lưu hành nhưng ít khi có dịp nghe thấy, nên chắc ít người biết trừ những người thuộc thế hệ cha ông ngày trước.

Một điểm đặc biệt khác của bài hát là nó được sử dụng trong các nghi thức lễ tang của cả hai miền trong cuộc chiến tranh Nam Bắc của đất nước sau này. Ở chính quyền miền Nam Việt Nam Cộng Hòa, đây là bài nhạc hiệu chính thức trong các buổi lễ truy điệu, lễ mặc niệm trang trọng của chính phủ. Và không riêng VNCH, cả chính quyền miền Bắc cũng sử dụng bài nhát này, bài hát hiện tại vẫn được lưu hành và cả Đài Tiếng nói Việt Nam cũng đã từng làm một album do nghệ sĩ Quang Thọ trình bày các bài hát của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước trong đó có bài Hồn Tử sĩ. Dù hy sinh cho lý tưởng nào, những người đã nằm xuống vì đất nước đều xứng đáng nhận được lòng tiếc thương của nhân dân, theo tôi đó cũng chính tinh thần của bài hát này.

Bài hát bắt đầu bằng một đoạn tả cảnh rất trầm mặc, cô tịch và có phần rùng rợn:

“..Đêm khuya âm u
Ai khóc than trong sương mù?
Gió rít qua lũy tre như nghiến răng vương mối thù
Hồn ai kia đau xót chơi vơi?
Hồn quân Nam căm uất chưa nguôi…”

Câu hát kết thúc cho đến nay thỉnh thoảng vẫn còn thấy trên một số bia mộ tưởng niệm:

“…Nước mắt rớt xuống,
Bao xót thương bên nấm mồ
Khói bốc nghi ngút bay quyện lá cờ
Chưa khô máu những con yêu thác vì nước non
Ngàn muôn năm Tổ Quốc ghi ơn.”

Với cảm nhận của tôi, bài hát này là một trong những bài hiếm hoi truyền tải được trọn vẹn nhất một loạt cảm xúc vừa thương tiếc, vừa kiêu hùng nhưng cũng trầm lặng và nhẹ nhàng đưa người đã khuất đi và luyến tiếc, hung đúc tinh thần người ở lại. Tôi có thể tưởng tượng ra bài hát sẽ tác động đến người nghe trong một khung cảnh trang nghiêm bi hùng như thế nào.

Đáng tiếc là bây giờ hiếm khi được nghe bài hát này trong một khung cảnh như thế. Không nhiều những bài hát có thể tác động đến cảm xúc và lòng yêu nước của thanh niên như Hồn tử sĩ, và cũng không nhiều những bài hát dành cho nghi thức truy điệu mà thỉnh thoảng tôi vẫn bật lên nghe và để lặp đi lặp lại, đôi khi suốt cả đêm.

Hồn Tử Sĩ

Sáng tác: Lưu Hữu Phước

Đêm khuya âm u
Ai khóc than trong sương mù?
Gió rít qua lũy tre như nghiến răng vương mối thù
Hồn ai kia đau xót chơi vơi?
Hồn quân Nam căm uất chưa nguôi.
Uất khí ngất đất,
Bao lớp mây che kín trời
Sóng thét qua bãi lau như nhắc người xưa anh dũng
Đã hy sinh giữ gìn nước non
Lòng Bà Trưng vững bền sắt son
Làn gió đưa sóng trào, nước pha máu hồng rừng gươm đao
Cờ Bà Trưng lướt gió
Nước sông Hát cuốn mau.
Rền rĩ như có người, thoáng nghe gió gọi từ xa xôi
Có tiếng loa rộn rã núi đồi
Nào ai yêu nước nhà, yêu giống nòi thề một lòng
Vùng lên trong mưa gió trong gươm súng
Đoàn quân anh dũng tiến lên gìn giữ lấy non sông
Tường đồng là nhân dân
Là ngàn người chung sức như một đứng lên,
Ta cùng tiến!
Quyết giết hết quân thù,
Đón ánh sáng chiếu rạng nước nhà thắm tươi
Đến muôn đời
Nhân dân đau thương
Ghi nhớ ơn của bao người
Chiến đấu dâng tấm thân cho nước nhà, cho giống nòi
Nhìn gương xưa liệt sỹ nêu cao
Lòng sôi lên cương quyết noi theo
Nước mắt rớt xuống,
Bao xót thương bên nấm mồ
Khói bốc nghi ngút bay quyện lá cờ
Chưa nguôi máu những con yêu thác vì nước non
Ngàn muôn năm Tổ Quốc ghi ơn

3 comments On Hồn tử sĩ – Lưu Hữu Phước

  • Hôm nay,tình cờ tôi biết được anh thật là một tấm gương tốt cho tôi noi theo,anh đi lên từ 2 bàn tay trắng những gì anh có được và làm được rất xứng đáng mong anh hãy luôn cố gắng và luôn thành đạt để có được nhiều tiền giúp cho những cụ già và giúp cho những mảnh đời bất hạnh.từ nhỏ trong tâm tôi lúc nào cũng muốn giúp đỡ người nghèo nhưng chưa bao giờ tôi làm được như anh.ngay cả ba mẹ tôi tôi cũng chưa giúp được nhiều gia đình tôi ở miềnh trung chịu cảnh nghèo tôi tự hứa sẽ cố gắng kiếm thật nhiều tiền nhưng tôi không thể,biết đươc anh tôi thật xấu hổ với lòng mình cảm ơn anh vi bài học từ cuộc sống.chúc anh luôn gặp nhiều may mắn

  • Cảm ơn bạn Hiếu đã giới thiệu đến cộng đồng net bài hát rất tuyệt! PPH đã tìm ở mấy trang web về nhạc bài “hồn tử sĩ” nhưng sao thấy lời nó ko giống như lời bài hát mà Hiếu đã post? vd: http://mp3.zing.vn/mp3/nghe-bai-hat/Hon-Tu-Si-Top-Ca.IW60DW89.html

    Hiếu có nghe qua bài “Xuống đường” của cố nhạc sĩ LHP chưa? ^^

  • Cho mãi đến hôm nay em mới được biết đến bài hát này. Cảm ơn anh Hiếu. Có lẽ cũng không mấy người trong giới trẻ biết bài này đâu anh, giờ người ta chạy theo Duy Mạnh, Thủy Tiên hết rồi.

Bình luận của bạn:

Địa chỉ email của bạn sẽ được giữ bí mật.

Site Footer